Lấy sỏi mật qua đường hầm ống Kehr bằng ống soi mềm

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Còn sỏi sau mổ sỏi đường mật là một vấn đề thường gặp và là một vấn đề khó khăn đối với các phẫu thuật viên gan mật. Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của lấy sỏi mật qua đường hầm ống Kehr với ống soi mềm, kết hợp tán sỏi điện thủy lực.

Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp, tiến cứu, không nhóm chứng. Chúng tôi sử dụng ống soi mềm đường mật 5mm, kết hợp với tán sỏi điện thủy lực.

Kết quả: Từ tháng 01 năm 2010 đến tháng 01 năm 2013, chúng tôi thực hiện trên 164 bệnh nhân. Tuổi trung bình là 50. Tất cả các trường hợp (TH) đều có sỏi trong gan. Trong đó có 63 bệnh nhân có sỏi ống mật chủ kèm theo. Số lần lấy sỏi trung bình là 4,5 lần (từ 1 đến 10 lần). Có 139 TH (84,8%) phải tán sỏi điện thủy lực vì sỏi to hay dính chặt vào đường mật. Tỉ lệ hết sỏi sau khi lấy qua đường hầm ống Kehr trên cả 3 phương tiện bao gồm nội soi đường mật, siêu âm và X quang sau mổ là 90,9%. Nguyên nhân không lấy hết sỏi do đường mật nhỏ, gập góc hay có hẹp đường mật. Tỉ lệ hẹp đường mật là 34,8% (57 TH). Không có tai biến và biến chứng nặng. Thời gian nằm viện trung bình là 10 ngày.

Kết luận: Lấy sỏi mật qua đường hầm ống Kehr kết hợp với tán sỏi điện thủy lực là cách giải quyết sỏi sót và sỏi đường mật trong gan rất hiệu quả và an toàn với tỉ lệ hết sỏi cao và không có biến chứng nặng. Đây là phương pháp tối ưu cho những bệnh nhân còn sỏi sau mổ có mang ống Kehr.

Từ khóa: Lấy sỏi, đường hầm Kehr

Abstract

Introduction: Retained biliary stones remain a common clinical problem in patients after surgery and a challenge for hepatobiliary surgeons.

Objectives: The aim of this study is to evaluate the efficacy of biliary stone extraction via T-tube tract using a flexible fiber optic choledochoscope and electrohydraulic lithotripsy.

Material and Methods: This is a prospective, interventional case series study. A 5mm flexible fiber optic choledochoscope was used in accompanied with electrohydraulic lithotripsy.

Results: From January 2010 to January 2013, there were 164 included in this study. The mean age was 50. All of the patients had intrahepatic stones. Among them, 63 patients had common bile duct stones. Stone extractions on average were 4.5 (from 1 to 10 times). Electrohydraulic lithotripsy was necessary in 139 patients (84.8%) because of large or impacted stones. Complete clearance rate was 90.9% consisting of cholagioscopic, ultrasonographic and cholangioghaphic clearances. The most common factors related to failure of stone extraction are small associated with angulated intrahepatic bile ducts and biliary strictures. Biliary strictures were noticed in 57 patients (34.8%). There were no major accidents and complications. The mean hospital stay was 10 days.

Conclusion: Biliary stone extraction via T-tube tract with electrohydraulic lithotripsy is a safe and efficient procedure for retained biliary stones and intra-hepatic stones with a high complete clearance rate and no major complications. This is the method of choice for treatment of retained biliary stones in patients with a T-tube in situ.

Keywords: Biliary stone extraction, T tube tract.

Tài liệu tham khảo

1. Birkett DH, Williams LF. (1980). Choledochoscopic removal of retained stones via a T-tube tract. Am J Surg Apr;139(4):531-4.
2. Bower BL et al. (1990). Choledochoscopic stone removal through a T-tube tract: experience in 75 consecutive patients. J Vasc Interv Radiol, Nov; 1(1):107-112.
3. Burhenne HJ (1974). The technique of biliary duct stone extraction. Radiology 113: 577-572.
4. Chen MF, Chou FF, Wang CS, Jang YI. (1982). Experience with and complications of post-operative choledochofiberscopy for retained biliary stones. Acta Chir Scand;148(6):503-9.
5. Cheng YF. (1995). Treatment of postoperative residual hepatolithiasis after progressive stenting of associated bile duct strictures through the T-tube tract. Cardiovasc Intervent Radiol. Mar-Apr; 18(2): 77-81.
6. Cheung MT. (1997). Postoperative choledochoscopic removal of intra-hepatic stones via a T tube tract. Br J Surg, Sep;84(9):1224-8.
7. Gamal EM et al. (2001). Percutaneous video choledochoscopic treatment of retained biliary stones via dilated T-tube tract. Surg Endosc, May;15(5):473-6
8. Phạm Như Hiệp, Nguyễn Thanh Nguyện, Phạm Văn Đởm, Lê Quan Anh Tuấn (2005). Lấy sỏi đường mật qua đường hầm ống Kehr. Báo cáo tổng kết khoa học và kỹ thuật đề tài Nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ trong chẩn đoán và điều trị sớm bệnh sỏi mật, Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh.
9. Iizumi S. (1991). Clinical and experimental studies on stone detectability of cholangiography and choledochoscopy. Prevention of retained biliary-tract stones. Nippon Ika Daigaku Zasshi Apr; 58(2):173-86
10. Jakimowicz JJ. (1983) et al. Postoperative choledochoscopy. A five-year experience. Arch Surg Jul;118(7):810-2.
11. Mazzariello RM (1978). A fourteen-year experience with nonoperative instrument extraction of retained bile duct stones. World J Surg, 2: 447-455.
12. Ponchon T et al. (1996). Methods, indications, and results of percutaneous choledochoscopy: a series of 161 procedures. Ann Surg, 223:26-36.
13. Yamakawa T, komaki F, Shikata J. (1980). The importance of post-operative choledochoscopy for management of retained biliary tract stones. Jpn J Surg Dec;10(4):302-9.