Giá trị của cắt lớp vi tính 256 dãy trong nghiên cứu đặc điểm giải phẫu động mạch thận hỗ trợ phẫu thuật ghép thận

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Đặc điểm giải phẫu của động mạch thận là rất quan trọng trước khi phẫu thuật hoặc can thiệp mạch thận. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn là rất quan trọng, trong đó, cắt lớp vi tính (CLVT) 256 dãy là phương pháp có độ nhạy và độ đặc hiệu cao giúp đánh giá chi tiết động mạch thận hai bên.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang 1002 trường hợp được chụp CLVT 256 dãy ổ bụng tại khoa chẩn đoán hình ảnh bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ tháng 01 năm 2020 đến tháng 06 năm 2022.

Kết quả: Trong số 1002 ca được chọn: Chủ yếu động mạch thận nằm ở ngang mức thân đốt sống thắt lưng 1 (L1) đến đốt sống thắt lưng 2 (L2) chiếm 98,1%. Về các dạng giải phẫu: Dạng một động mạch thận mỗi bên chiếm tỷ lệ cao nhất, 78,2% đối với động mạch thận phải và 78,5% đối với động mạch thận trái. Nhóm gồm 2 động mạch thận: 18,7% đối với động mạch thận phải, 19,4% đối với động mạch thận trái. Nhóm gồm 3 động mạch thận: 2,8% đối với động mạch thận phải, 1,7% đối với động mạch thận trái. Thận phải có 3 trường hợp có 4 động mạch cấp máu cho thận chiếm tỷ lệ 0,3% và động mạch thận trái có 4 trường hợp chiếm tỷ lệ 0,4%. Độ nhạy và độ đặc hiệu của CLVT 256 dãy trong phát hiện động mạch thận là 100%. Tỷ lệ lấy thận phải/trái là 4/15 khi thận phải nhiều động mạch hơn thận trái. 21/12 khi thận trái nhiều động mạch hơn thận phải và 94/56 khi thận phải có số động mạch bằng thận trái.

Kết luận: Động mạch thận có nhiều biến thể, cắt lớp vi tính 256 dãy có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong đánh giá chi tiết các nhánh mạch, từ đó giúp giảm thiểu các biến chứng của phẫu thuật và can thiệp nội mạch.

Từ khóa: Động mạch thận, giải phẫu, cắt lớp vi tính.

Abstract

Introduction: Understanding the renal arteries’ anatomy is crucial before renal vascular intervention or surgery. Non-invasive imaging techniques play a vital role in this regard, with 256-slice computed tomography (CT) being a highly sensitive and specific technique for evaluating bilateral renal arteries in detail.

Patients and methods: A cross-sectional descriptive analysis of 1002 cases using 256-slice CT abdomen has conducted at the Medical Imaging & Nuclear Medicine Center of Viet Duc University Hospital from January 2021 to June 2022.

Results: Out of the 1002 selected cases, the renal artery was predominantly located at the body level of the 1st lumbar vertebrae (L1) to the 2nd lumbar vertebra (L2), accounting for more than 98.1% of cases. Regarding anatomical morphologies, the highest proportion consisted of a single renal artery on each side, accounting for 78.2% of the right renal artery and 78.5% of the left renal artery. The group with two renal arteries accounted for 18.7% on the right side and 19.4% on the left side. In the group with three renal arteries, the percentages were 2.8% for the right renal artery and 1.7% for the left renal artery. The right kidney had 3 cases with 4 arteries supplying blood, accounting for 0.3%, while the left renal artery had 4 cases, accounting for 0.4%. The sensitivity and specificity of 256-slice CT in detecting renal arteries were both 100%. The right/left nephrectomy ratio was 4/15 when the right kidney had more arteries than the left kidney, 21/12 when the left kidney had more arteries than the right kidney, and 94/56 when both kidneys had an equal number of arteries.

Conclusion: Renal artery has various variations, and 256-slice computed tomography demonstrates high sensitivity and specificity in the detailed evaluation of renal arteries, consequently, it helps in reducing surgical complications and endovascular interventions.

Keywords: Renal artery, anatomy, 256-slice computed tomography.

Tài liệu tham khảo

1. Trkvatan A, Ưzdemir M, Cumhur T, Ưlçer T. Multidetector CT angiography of renal vasculature: normal anatomy and variants. Eur Radiol. 2009;19(1):236-244. doi:10.1007/s00330-008-1126-3
2. Ozkan U, Oðuzkurt L, Tercan F, Kizilkiliç O, Koç Z, Koca N. Renal artery origins and variations: angiographic evaluation of 855 consecutive patients. Diagn Interv Radiol Ank Turk. 2006;12(4):183-186.
3. Saade C, Hamieh N, Deeb IAS, et al. An augmented patient-specific approach to administration of contrast agent for CT renal angiography. Int Braz J Urol Off J Braz Soc Urol. 45(5):1022-1032. doi:10.1590/S1677-5538.IBJU.2018.0366
4. Renal arteries: anatomic study for surgical and radiological practice – PubMed. Accessed February 2, 2023. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1641734/
5. Raman SS, Pojchamarnwiputh S, Muangsomboon K, Schulam PG, Gritsch HA, Lu DSK. Surgically Relevant Normal and Variant Renal Parenchymal and Vascular Anatomy in Preoperative 16-MDCT Evaluation of Potential Laparoscopic Renal Donors. Am J Roentgenol. 2007;188(1):105-114. doi:10.2214/AJR.05.1002
6. Maleki H, Shahriar R, Kazemi R, Khodadadi F. Frequencies of accessory renal arteries in 129 Iranian patients. Am J Clin Exp Urol. 2020;8(1):38-42.
7. Regmi PR, Amatya I, Kayastha P, Paudel S, Suwal S, Ghimire RK. Normal Anatomy and Variants of Renal Vasculature with Multidetector Computed Tomography in a Tertiary Care Hospital: A Descriptive Cross-sectional Study. JNMA J Nepal Med Assoc. 2020;58(231):911-914. doi:10.31729/jnma.5615
8. Variations in Branching Pattern of Renal Artery in Kidney Donors Using CT Angiography – PubMed. Accessed February 5, 2023. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27134847/
9. Kadotani Y, Okamoto M, Akioka K, et al. Management and outcome of living kidney grafts with multiple arteries. Surg Today. 2005;35(6):459-466. doi:10.1007/s00595-004-2967-2
10. Goyal R, Aggarwal A, Gupta T, et al. Reappraisal of the classical abdominal anatomical landmarks using in vivo computerized tomography imaging. Surg Radiol Anat SRA. 2020;42(4):417-428. doi:10.1007/s00276-019-02326-4
11. Majos M, Stefańczyk L, Szemraj-Rogucka Z, et al. Does the type of renal artery anatomic variant determine the diameter of the main vessel supplying a kidney? A study based on CT data with a particular focus on the presence of multiple renal arteries. Surg Radiol Anat. 2018;40(4):381-388. doi:10.1007/s00276-017-1930-z
12. Hu JC, Liu CH, Treat EG, et al. Determinants of Laparoscopic Donor Nephrectomy Outcomes. Eur Urol. 2014;65(3):659-664. doi:10.1016/j.eururo.2013.09.04