Tình hình gãy xương hàm trên Le Fort điều trị nội trú tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2021 – 2022

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Gãy xươnghàm trên Le Fort là một bệnh cảnh lâm sàng phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng và thẩm mỹ và thường xuất hiện phối hợp cùng các loại chấn thương nghiêm trọng khác. Những thành tựu của kỹ thuật gây mê, dược học và vật liệu đã đưa đến những sự cải tiến trong chẩn đoán và điều trị nhưng việc xử trí các tổn thương này vẫn là một thách thức đối với nhiều chuyên ngành. Ngoài ra, không có nhiều các nghiên cứu cập nhật về vấn đề này ở Việt Nam.

Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang hồi cứu. Đối tượng nghiên cứu trên 244 người bệnh gãy xương hàm trên Le Fort được điều trị nội trú tại khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ từ tháng 01/2021 đến tháng 12/2022.

Kết quả: Tỷ lệ nam/nữ là 7/1, độ tuổi thường gặp từ 19-39 tuổi (63.9%); tuổi trung bình 31.14±13.33. Nguyên nhân chính là tai nạn giao thông (92.7%), 30% người bệnh ghi nhận nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng quy định. Về triệu chứng lâm sàng: 60.2% có vết thương rách da, 70.9% bầm tím quanh hốc mắt, 16.4% nhìn mờ, 52.2% chảy máu mũi, 91% sai khớp cắn, 33.6% hạn chế há miệng. Về các tổn thương phối hợp: tổn thương vùng hàm mặt có 44.7% phối hợp gãy dọc vòm và 35.2% gãy xương hàm dưới; các tổn thương toàn thân phối hợp thường gặp nhất là chấn thương sọ não (51.2%), chấn thương chi thể (25%), ngực (11.9%), bụng (4.5%), cột sống cổ (1.6%). Theo phân loại Le Fort: II và III (57.9%), II (17.2%), I và II (13.9%), I (4,5%), I và II và III (3.3%), III (2%), I và III (1.2%). Về điều trị: 100% trường hợp phẫu thuật kết hợp xương, trong đó 88.9% có cố định hàm và 11.1% không cố định hàm. Theo dõi trong thời gian nằm viện ghi nhận 2.5% có biến chứng sớm là sốt.

Kết luận: Gãy xươnghàm trên Le Fort chủ yếu gặp ở nam giới độ tuổi lao động, nguyên nhân thường gặp là tai nạn giao thông. Tỷ lệ tổn thương phối hợp cao như chấn thương sọ não, chấn thương chi và cần sự phối hợp đa chuyên khoa.

Từ khóa: Chấn thương hàm mặt, gãy Le Fort, gãy xương hàm trên.

Management for le fort maxillary fractures at Viet Duc University Hospital from 2021 to 2022

Vu Trung Truc^1,2, Phan Ha My²

1. Viet Duc University Hospital, _2. University of Medicine and Pharmacy – Vietnam National University, Hanoi

Abstract

Introductions: Le Fort maxillary fracture is a complicated facial trauma affecting both function and aesthetic. It frequently occurs associated with other trauma types. The management of these lesions remains a challenge for many specialties despite advancements in diagnosis and treatment. Additionally, so far Vietnam has few recent studies on this issue.

Materials and methods: This was a retrospective cross – sectional descriptive study. There were 244 hospitalized patients with Le Fort fractures at the Department of Maxillofacial-Plastic-Aesthetic Surgery, Viet Duc University Hospital from January 2021 to December 2022 enrolled in the study.

Results: Male/female ratio was 7/1, most common age range was between 19-39 years old (63.9%); average age was 31.14±13.33, the main cause was road traffic accident (92.7%), 30% have blood alcohol concentration exceeding the legal limit. Clinical manifestations were: 60.2% patients with skin laceration, 70.9% bruising around the eye socket, 16.4% blurry vision, 52.2% nosebleeds, 91% malocclusion, 33.6% limited mouth opening. Combined lesions were: associated with facial injuries and palatal fractures (44.7%), with mandibular fractures (35.2%); With other organ were: traumatic brain injury (51.2%), limb injuries (25%), chest trauma (11.9%), abdominal trauma (4.5%) and cervical spinal injury (1.6%). Classifications: Le Fort II and III (57.9%), II (17.2%), I and II (13.9%), I (4.5%), I, II and III (3.3%), III (2%), I and III (1.2%). Treatment: 100% of cases were fixed with plates and screws (88.9% with intermaxillary fixation and 11.1% of cases without intermaxillary fixation). Follow-up during hospitalization: 2.5% had fever and no other complications were noted.

Conclusions and recommendations: Le Fort fracture was mainly in men of working-age, the common cause was road traffic accidents. The rate of combined lesions was high, such as traumatic brain injury, limb trauma. Treatment requires multidisciplinary specialties.

Key words: facial trauma, Le Fort fractures, maxillary fractures.

Tài liệu tham khảo

1. Meldrum J, Yousefi Y, Jenzer AC. Maxillary Fracture. StatPearls. StatPearls Publishing LLC.; 2023.
2. Malik Neelima Anil, Text book of Oral and Maxillofacial Surgery. 2008:354-366.
3. Hoàng Ngọc Lan. Nghiên cứu chức năng nhai trên người bệnh sau điều trị gãy xương hàm trên Le Fort I, Le Fort II và gò má cung tiếp. 2015: Luận án tiến sĩ y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
4. Nguyễn Văn Đông, Phạm Hoàng Tuấn. Đặc điểm lâm sàng, XQuang gãy xương hàm trên tại Bệnh viện Răng hàm mặt trung ương Hà Nội. Tạp chí Y học Việt Nam. 12/28 2022;520(1A).
5. Trần Tấn Tài, Đặng Văn Trí. Khảo sát đặc điểm lâm sàng, x quang và kết quả điều trị phẫu thuật gãy xương hàm trên. Tạp chí Y Dược học – Trường Đại học Y Dược Huế. Tháng 8/2021 2021;11(4):87-94.
6. Arslan ED, Solakoglu AG, Komut E, et al. Assessment of maxillofacial trauma in emergency department. World journal of emergency surgery. 2014;9(1):13.
7. Đậu Đức Thành, Nguyễn Hồng Hà. Đặc điểm lâm sàng, X-quang gãy phức hợp gò má cung tiếp tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2021-2022. Tạp chí y học Việt Nam, 2022, 518(1).
8. Jarupoonphol V. Surgical treatment of Le Fort fractures in Ban Pong Hospital: two decades of experience. Journal of the Medical Association of Thailand Chotmaihet thangphaet. 2001;84(11):1541-9.
9. Marc Kevin Le Roux. The association of Le Fort midfacial fractures with frontobasal injuries: a 17-year review of 125 cases, reflections on biomechanics, classifications and treatment. Journal of Stomatology, Oral and Maxillofacial Surgery. 2021;122(6):561-565.
10. Trần Văn Trường, Trương Mạnh Dũng. Tình hình chấn thương hàm mặt tại Viện Răng Hàm Mặt Hà Nội trong 11 năm (1988 – 1998) trên 2149 người bệnh. Tạp chí Y học Việt Nam. 2000;10:27-36.